موشک استارشیپ اسپیس ایکس روز پنجشنبه، دقایقی پس از بلند شدن از سکوی پرتاب در جنوب تگزاس منفجر شد. این موشک که قدرتمندترین موشکی است که تا به حال ساخته شده است، به مدار نرسید، اما درس های مهمی را برای شرکت خصوصی پرواز فضایی فراهم کرد، زیرا برای یک ماموریت موفق تر کار می کرد.

در ساعت 9:33 صبح به وقت شرقی، موتورهای تقویت کننده Super Heavy در ابر عظیمی از آتش، دود و غبار مشتعل شدند و Starship به آرامی به سمت بالا بالا رفت. حدود یک دقیقه بعد، موشک از یک دوره حداکثر فشار آیرودینامیکی عبور کرد که یکی از لحظات حیاتی برای پرتاب هر موشکی بود. اندکی بعد، قبل از انفجار در یک گلوله آتشین در ارتفاعات خلیج مکزیک، شروع به سقوط کرد.

با وجود نتیجه آتشین ماموریت، بیل نلسون، مدیر ناسا، به این شرکت تبریک گفت. آقای نلسون در توییتر نوشت: “هر دستاورد بزرگ در طول تاریخ مستلزم سطحی از ریسک محاسبه شده است، زیرا ریسک بزرگ پاداش بزرگی به همراه دارد.”

آژانس فضایی برای ساختن نسخه ای از استارشیپ به اسپیس ایکس متکی است که در طی ماموریت آرتمیس III دو فضانورد را از مدار ماه به سطح ماه می برد. انتظارات زیادی از این پرواز وجود داشت که از روز دوشنبه به تعویق افتاده بود زیرا موشک غول پیکر روزی می توانست محموله های عظیم و افراد زیادی را به فضا ببرد.

قبل از پرتاب، که هیچ سرنشینی نداشت، ایلان ماسک، موسس شرکت، انتظارات را کاهش داد و گفت ممکن است چندین بار تلاش شود تا Starship در این پرواز آزمایشی موفق شود.

اما پرتاب به چندین نقطه عطف مهم دست یافت، به طوری که موشک به مدت چهار دقیقه پرواز کرد و به خوبی از سکوی پرتاب فاصله گرفت. این پرواز کوتاه مجموعه‌ای از داده‌ها را برای مهندسان تولید کرد تا نحوه عملکرد خودرو را درک کنند.

دانیل دامباچر، مدیر اجرایی مؤسسه هوانوردی و فضانوردی آمریکا و یکی از مقامات بلندپایه سابق ناسا، می‌گوید: «ممکن است از نظر برخی افراد اینطور به نظر برسد، اما یک شکست نیست. “این یک تجربه یادگیری است.”

با این حال، این پرواز با موفقیت کامل مواجه نشد. برنامه پرواز از فضاپیمای استارشیپ خواسته بود تا به ارتفاع بالاتری در حدود 150 مایل برسد و 90 دقیقه بعد در اقیانوس آرام در نزدیکی هاوایی پاشیده شود. و باید دید که نتیجه پرواز پنجشنبه چگونه می تواند بر برنامه ناسا تأثیر بگذارد، ناسا که خوش بینانه خواستار اولین فرود ماه توسط فضانوردان در استارشیپ در اواخر سال 2025 است.

هنگامی که اسپیس ایکس ساخت استارشیپ را آغاز کرد، انگیزه آن رویای آقای ماسک بود که روزی مردم را برای زندگی در مریخ بفرستد، تلاشی که برای موفقیت نیاز به حمل و نقل مقادیر عظیمی از ذخایر دارد.

اما کارآفرینان و آینده پژوهان به خانه نزدیکتر فکر می کنند. یک وسیله نقلیه عظیم و کاملاً قابل استفاده مجدد هزینه ارسال اشیا به فضا را کاهش می دهد و برخی را به این فکر می اندازد که چگونه استارشیپ می تواند تلسکوپ های فضایی ماموت را برای نگاه کردن به کیهان یا اسکادران هایی از روبات ها برای کاوش در جهان های دیگر حمل کند. برخی دیگر در حال طراحی ماهواره‌های بزرگ‌تر هستند که ارزان‌تر خواهند بود، زیرا آنها مجبور نیستند از قطعات گران‌قیمتی که در حال حاضر برای تناسب با محدودیت‌های اندازه و وزن تحمیل‌شده توسط موشک‌های کنونی مورد نیاز هستند، استفاده کنند.

فیل لارسون که در دوران دولت اوباما مشاور فضایی کاخ سفید بود و بعداً روی تلاش‌های ارتباطی در اسپیس ایکس کار کرد، گفت: «پرواز موشک‌ها و استفاده مجدد از آنها پتانسیل زیادی برای تغییر بازی و حمل‌ونقل به مدار دارد. و می‌تواند کلاس‌های کاملاً جدیدی از مأموریت‌ها را فعال کند.»

با وجود شکست، اسپیس ایکس همچنان شرکت برتر در پروازهای فضایی جهانی است. موشک‌های آن تاکنون 25 بار در سال 2023 به فضا سفر کرده‌اند که آخرین پرتاب آن در روز چهارشنبه با موفقیت به پایان رسید.

شمارش معکوس روز پنجشنبه در محل پرتاب در جنوب تگزاس، در نزدیکی شهر براونزویل، تا نیم دقیقه آخر به آرامی ادامه داشت، زمانی که برای چند دقیقه متوقف شد و مهندسان اسپیس ایکس مسائل فنی را حل کردند. هنگامی که شمارش معکوس از سر گرفته شد، کارمندان مقر اسپیس ایکس در کالیفرنیا شروع به تشویق با صدای بلند کردند.

سپس هنگامی که ابری از اگزوز در اطراف موشک بلند شد، پرواز کرد.

آقای دامباخر گفت: «به‌نظر می‌رسید که از صفحه خارج شود، و برای مدتی واقعاً خوب به نظر می‌رسید.

اسپیس ایکس در یک به روز رسانی اعلام کرد که این موشک به ارتفاع حدود 24 مایلی بر فراز خلیج مکزیک رسیده است. ویدئویی که از موشک گرفته شده است، هنگامی که چندین موتور از 33 موتور در قسمت پایینی فضاپیما، تقویت کننده سوپر سنگین، از کار افتاده اند، فلاش می زند. معلوم شد که این برای سیستم هدایت بیش از حد قابل جبران بود و خودرو در مسیری با چوب پنبه‌باز شروع به غلتیدن کرد.

جان اینسپراکر، مهندس اسپیس ایکس، در جریان پخش مستقیم پرتاب این شرکت گزارش داد: «به نظر نمی‌رسد که این یک وضعیت اسمی باشد.

ظاهراً وسیله نقلیه Starship مرحله بالایی از تقویت کننده جدا نشد و چهار دقیقه پس از بلند شدن، سیستم خودکار خاتمه پرواز موشک را از بین برد و پرواز را در یک گلوله آتشین به پایان رساند.

پرتاب به وعده SpaceX مبنی بر “هیجان تضمین شده” عمل کرد. و از بدترین نتیجه انفجار در سکوی پرتاب، که نیاز به تعمیرات گسترده داشت، جلوگیری کرد.

آقای ماسک در توییتر به تیم SpaceX تبریک گفت. او گفت: “چند ماه دیگر برای راه اندازی آزمایشی بعدی چیزهای زیادی یاد گرفتم.”

کارل کریگ 69 ساله و همسرش برای پرتاب از کلرادو سفر کردند و پس از آن در ساحل جزیره پادر جنوبی، جایی که بینندگان از فاصله ایمن در حال پرواز بودند، ماندند.

او گفت: «خیلی خوشحالم که زنده ماندم تا این را ببینم. این فوق‌العاده دراماتیک بود، یکی از آن چیزهایی که در فهرست سطلی قرار داشت.»

کارلوس هوئرتاس، 42 ساله، یک تکنسین صحنه که در لس آنجلس زندگی می کند، در ساحل با تی شرتی فروخته شده توسط اسپیس ایکس که روی آن نوشته شده بود «مریخ را اشغال کنید» بود.

او گفت: «فکر می‌کردم خوب بود تا اینکه فهمیدم منفجر شد. او افزود که احساس می‌کند “کمی ناامید شده است، حتی اگر می‌دانستیم این یک احتمال بزرگ است” و گفت که امیدوار است به زودی شاهد پرتاب دیگری باشد.

راکت‌های بالابر سنگین مانند استارشیپ ذاتاً پیچیده‌تر و توسعه آن‌ها دشوارتر از موشک‌های کوچک‌تر است، همانطور که ساخت یک ناو هواپیمابر کار بسیار بیشتری نسبت به یک قایق بادبانی ساده می‌طلبد. علاوه بر این، اسپیس ایکس با هدف ساختن همه قطعات فضاپیما قابل استفاده مجدد و قابلیت پرتاب مجدد چند ساعت پس از فرود، در حال تلاش برای یک چالش مهندسی است که فراتر از آن چیزی است که در 60 سال گذشته عصر فضا به انجام رسیده بود.

برای کارشناسان تعجب آور نیست که اسپیس ایکس در اولین تلاش به طور کامل موفق نشد.

آقای دامباچر گفت: “آنها ممکن است چند سوال داشته باشند که به بررسی این موضوع بپردازند که چرا برخی از موتورها ممکن است کار نکرده باشند.” آن‌ها آن را بررسی می‌کنند، آن را کشف می‌کنند، و دفعه بعد برمی‌گردند و آن مشکلات را برطرف می‌کنند و به مرحله بعدی می‌روند و در نهایت این کار را انجام می‌دهند. راه در مدار من کاملاً به آن اطمینان دارم.»

با این حال، SpaceX سابقه درس گرفتن از اشتباهات را دارد. شعار این شرکت اساساً این است: “سریع شکست بخورید، اما سریعتر یاد بگیرید.”

شرکت‌های هوافضای سنتی سعی کرده‌اند تا حد ممکن خرابی‌ها را پیش‌بینی کرده و از آن جلوگیری کنند. اما این رویکرد پول و زمان می‌گیرد و می‌تواند به خودروهایی منجر شود که بیش از حد طراحی شده‌اند. در عوض اسپیس ایکس بیشتر شبیه یک شرکت نرم افزاری دره سیلیکون است – که با یک محصول ناقص شروع می کند که می تواند به سرعت بهبود یابد.

هنگامی که سعی کرد شروع به فرود تقویت کننده های فالکون 9 کند، چند تای اول خیلی محکم برخورد کردند و منفجر شدند. با هر تلاش، مهندسان اسپیس ایکس سیستم ها را بهینه می کردند. پس از اولین فرود موفقیت آمیز آن، به زودی موارد بیشتری دنبال شد. امروزه، اگر یک فرود تقویت کننده با شکست مواجه شود، شگفتی نادر است.

چند سال پیش، این شرکت رویکرد مشابهی را برای تنظیم دقیق روند فرود برای Starship اتخاذ کرد. در یک سری آزمایشات، نمونه های اولیه Starship قبل از خاموش کردن موتورهایش تا ارتفاع حدود شش مایلی بلند شدند. سپس شکم خود را در جو می چرخاند تا سرعت سقوط خود را کاهش دهد و سپس دوباره به حالت عمودی خم شود و دوباره موتورهای خود را برای فرود روشن کند. چند مورد اول به طور انفجاری به پایان رسید قبل از اینکه یک تلاش در نهایت موفق شد.

اسپیس ایکس به‌عنوان یکی از با ارزش‌ترین شرکت‌های خصوصی، بر خلاف روزهای اولیه‌اش که سه پرتاب اولیه موشک اصلی‌اش، فالکون ۱ کوچک، نتوانست به مدار زمین برسد، دارای بالشتک مالی بزرگی برای جذب موانع است. آقای ماسک فقط پول و قطعات کافی برای پرتاب چهارم را جمع کرد. اگر شکست می خورد، اسپیس ایکس از کار افتاده بود. چهارمین پرتاب فالکون 1 با موفقیت انجام شد و اسپیس ایکس تقریباً در تمام تلاش های خود از آن زمان موفق بوده است، حتی زمانی که گاهی اوقات در ابتدا با شکست مواجه می شود.

برنامه‌های بزرگ ناسا مانند سیستم پرتاب فضایی، که ناسا در یک ماموریت بدون خدمه به ماه در ماه نوامبر از آن استفاده کرد، معمولاً دارای همان تجملات انفجاری که می‌آموزید را ندارند.

آقای دامباخر گفت: «برنامه‌های دولتی اجازه ندارند به این ترتیب عمل کنند، زیرا ما همه ذینفعان می‌توانند نظارت کنند و به شما نه بگویند.

در بازگشت به ساحل، افرادی که برای پرتاب حاضر شدند، نتیجه روز را با کمال میل کردند.

“اگر منفجر نمی شد عالی بود؟” لورن پوزی، 34 ساله، گفت: «آره. اما هنوز هم عالی بود.»

جیمز دابینز گزارشی را از جزیره پادری جنوبی، تگزاس ارائه کرد.